Od 1 września 2012 z masowej produkcji zostaną wycofane tradycyjne żarówki żarowe o mocy 25 wat lub mniejszej. Oznacza to, że na sklepowych półkach już wkrótce dostępne będą tylko energooszczędne źródła światła, np. świetlówki, które po zużyciu należy oddawać do specjalnych punktów zbierania. Z czego to wynika?
Zgodnie z regulacjami Unii Europejskiej tradycyjne żarówki żarowe są wycofywane z produkcji od 2009 roku. Początkowo z półek sklepowych zniknęły te najmocniejsze – o mocy 100 W (lub mocniejsze) oraz żarówki matowe. W 2010 roku wycofano tradycyjne żarówki 75-watowe, a w 2011 – 60-watowe. Zgodnie z przyjętym harmonogramem od 1 września 2012 roku zaprzestana zostanie produkcja tradycyjnych żarówek żarowych, które zastąpią energooszczędna źródła światła.
Proces ten podyktowany jest m.in. kwestiami ekologicznymi – tradycyjne żarówki emitują światło z rozgrzanego do wysokiej temperatury żarnika zawartego wewnątrz szklanej bańki lampy, przez co około 90% energii zużywanej przez zwykłą żarówkę jest marnowana i przekazywana do otoczenia w postaci ciepła. Szacuje się, że zaledwie 7-9% pobieranej energii elektrycznej jest emitowane w postaci światła! Świetlówki kompaktowe są bardziej wydajne – energię pożytkują głównie na emitowanie światła, a nie wydzielanie ciepła. Urządzenia dobrej jakości zużywają około 5 razy mniej energii i świecą nawet do 10 razy dłużej niż tradycyjne żarówki.
– Wszyscy użytkownicy świetlówek muszą pamiętać, że po ich zużyciu nie można wyrzucać ich do zwykłych pojemników na śmieci, o czym informuje symbol przekreślonego kosza umieszczony na każdej żarówce energooszczędnej. Muszą być one oddawane do specjalnych punktów zbierania. Selektywna zbiórka zużytych świetlówek jest bardzo ważna ze względu na zawartą w nich rtęć. Metal ten w przypadku kontaktu z organizmem może powodować uszkodzenia układu nerwowego, zaburzać działanie aparatów mowy i słuchu a w niektórych przypadkach powodować nawet śmierć – podkreśla Anna Podsiadło z działającej na zasadach not-for-profit organizacji odzysku sprzętu elektrycznego i elektronicznego ElektroEko SA.
Co zrobić ze zużytą świetlówką?
Zgodnie z Ustawą o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym świetlówki uważane są za odpady niebezpieczne, które bezwzględnie muszą być poddane selektywnej zbiórce, a następnie procesom odzysku i recyklingu. Zużyte świetlówki można oddać do gminnych punktów zbierania, których lokalizację można sprawdzić na stronie www.elektrosmieci.pl, lub w sklepie przy zakupie nowej. W największych polskich miastach (Aglomeracji Śląskiej, Bydgoszczy, Gliwicach, Gdańsku, Krakowie, Lublinie, Łodzi, Poznaniu, Sopocie, Szczecinie, Warszawie, Wrocławiu oraz w Zgierzu) funkcjonuje również program „Masz ZUŻYTĄ ŚWIETLÓWKĘ? Wrzuć ją do pojemnika z tym znakiem!”.
– W ramach programu w budynkach użyteczności publicznej oraz na osiedlach mieszkaniowych ustawiane są specjalne, oznakowane pojemniki. Są one zbudowane w taki sposób, by zużyta świetlówka nie uległa zniszczeniu, dzięki czemu będzie mogła być poddana procesom odzysku i recyklingu. Spółdzielnie mieszkaniowe oraz administratorzy budynków, którzy przystąpili do programu realizowanego przez ElektroEko, nie ponoszą żadnych kosztów – mówi Anna Podsiadło.
Jedynym wymogiem uczestnictwa w programie jest wskazanie miejsc, w których można ustawić pojemniki, a także umożliwienie regularnego odbioru zebranych świetlówek. Jeden pojemnik powinien przypadać na około 60 mieszkań.
Czy wiesz, że…
- Aż 90% zużytej świetlówki można wykorzystać do produkcji nowej
- Świetlówki zużywają tylko 20% energii elektrycznej, której potrzebują żarówki żarowe do wytworzenia takiej samej ilości światła. Oznacza to, że żarówkę 100W może zastąpić świetlówka 20W.
- Zużyte świetlówki można oddać w sklepie lub hurtowni przy zakupie nowych. Punkty sprzedaży mają obowiązek przyjąć je w tej samej ilości, co zakupione, bez względu na markę. Zużyte świetlówki, w dowolnej ilości, przyjmują również lokalne punkty zbierania elektrośmieci.
- Zgodnie z ustawą o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym z 29 lipca 2005 roku, za wyrzucenie do zwykłego śmietnika elektrośmieci, w tym zużytej świetlówki, grozi kara grzywny do 5 000 złotych
- Powszechnie uważa się, że lampa żarowa została wynaleziona przez Thomasa Edisona w 1879 roku, a do ogólnego użytku wprowadzono ją na początku XX wieku
