Badania diagnostyczne w eksploatacji transformatorów

Niezawodność systemów elektroenergetycznych ma we współczesnym świecie priorytetowe znaczenie i w ciągu ostatnich dziesięcioleci znacznie wzrosła. Elementy tej infrastruktury również od wielu lat służą uprzemysłowieniu i wzrostowi gospodarczemu świata. Jednak praca w trudnych warunkach – zarówno elektrycznych jak i środowiskowych powoduje, że ulegają one naturalnym procesom starzenia. Mimo tego oczekuje się, że do momentu całkowitego zużycia będą w stanie sprostać stawianym im wymaganiom eksploatacyjnym. Powszechnie bowiem wiadomo, że zakłady energetyczne szukając oszczędności, maksymalnie wykorzystują istniejący majątek.

W takich warunkach prawidłowa praca wszystkich elementów systemu możliwa jest, gdy objęte są one szczególną opieką, która powinna przekładać się na szeroko pojętą profilaktykę. Z pomocą przychodzą tu nowoczesne techniki pomiarowe i diagnostyczne, a także systemy monitoringu pracujące w czasie rzeczywistym On­line. Na podstawie odpowiednich kryteriów mają potwierdzić, w jakim stanie urządzenie się znajduje oraz określić jego dalszą przydatność eksploatacyjną.

Transformator ze względu na swoją skomplikowaną pod wzglę­dem technicznym budowę oraz jako jeden z głównych i istotnych elementów systemu elektroenergetycznego powinien być właściwie diagnozowany, co w efekcie może przełożyć się na jego bezawaryj­ną pracę a dodatkowo na wydłużenie czasu jego funkcjonowania – nawet o kilkanaście lat. Obecnie diagnostyka transformatorów będących w eksploatacji, staje się coraz ważniejsza dla właścicie­la majątku, ponieważ większy odsetek tych urządzeń przekroczył przewidziany przez konstruktorów czas eksploatacji. Zarówno w krajowej jak i światowej energetyce znaczna część jednostek pracuje już ponad 30 lat i pomimo braku uszkodzeń wewnętrznych zbliża się do kresu swojej żywotności, natomiast o dalszym utrzy­mywaniu ich w eksploatacji będzie decydować stan techniczny i rachunek ekonomiczny. W artykule zostaną przedstawione wyniki specjalistycznych badań diagnostycznych przeprowadzonych na ośmiu transformatorach mocy, zainstalowanych w stacjach o gór­nym napięciu 110 kV oraz wnioski wynikające z tych badań.

Rys. 3. Wyniki specjalistycznych badań przeprowadzonych na stacji 110 kV –  nr 2 TR-1
(pomiar odpowiedzi częstotliwościowej SFRA)