ramach udziału w budowie międzynarodowego Ośrodka Badań nad Antyprotonami i Jonami – FAIR polscy naukowcy zamierzają dostarczyć aparaturę kriogeniczną, wartą blisko 18 mln euro – poinformował dr Marek Pawłowski z Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego.
Wchodzący w skład ośrodka kompleks akceleratorów powstanie w ciągu sześciu lat w niemieckim Darmstadt.
Przedsięwzięcie w 75 proc. będzie finansowane ze środków niemieckich. Pozostałe koszty ma pokryć kilka innych krajów europejskich, Chiny oraz Indie. W dużej części będą to dostawy urządzeń infrastruktury badawczej ośrodka.
10 lutego odbyło się pierwsze zebranie komisji zajmującej się ustalaniem wkładów aparaturowych poszczególnych krajów. “Polska zamierza dostarczyć aparaturę kriogeniczną o wartości bliskiej 18 milionów euro” – poinformował profesor Tomasz Matulewicz, dyrektor Instytutu Fizyki Doświadczalnej Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego, który na spotkaniu w Darmstadt reprezentował Krajowe Konsorcjum FEMTOFIZYKA (KKF), zrzeszające 13 polskich ośrodków akademickich i instytucji badawczych zainteresowanych udziałem ich naukowców w tym projekcie.
“Założenia koncepcyjne dotyczące realizacji polskiego wkładu w budowę akceleratorów FAIR opracowuje zespół z Politechniki Wrocławskiej, a sprzęt wykonają polskie firmy, znane już na rynku z wysoko zaawansowanych technologii, które m.in. budowały instalacje w laboratorium CERN w Genewie” – dodał naukowiec.
W przygotowywaniu założeń do projektu FAIR uczestniczyło 2500 naukowców z 44 krajów. Docelowo przy eksperymentach i analizie danych ma pracować około 3000 badaczy z całego świata, w tym ponad 100 z Polski.
“Dzięki zderzaniu antyprotonów i jonów w wiązkach o intensywnościach dotąd niedostępnych, laboratorium otworzy nowy etap badań nad różnymi formami materii. Będą m.in. możliwe badania nad materią znajdującą się w warunkach ekstremalnych gęstości i temperatur, jakie panowały na różnych etapach ewolucji wszechświata i nadal lokalnie występują. Przewidywane są także badania bardzo praktyczne dla potrzeb energetyki, medycyny, przyszłych misji kosmicznych czy inżynierii materiałowej” – wyjaśnił dr Pawłowski w komunikacie przekazanym PAP.
“Dzięki powstaniu FAIR nauka polska zyska pełnoprawny dostęp do laboratorium o światowym poziomie, a polscy studenci i doktoranci będą mogli gromadzić tam materiał badawczy do swoich dysertacji oraz zdobywać doświadczenia badawcze” – ocenił koordynator KKF prof. Zbigniew Majka z Wydziału Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Projekt ustawy o ratyfikacji Konwencji dotyczącej budowy i funkcjonowania Ośrodka Badań Antyprotonami i Jonami w Europie polski rząd skierował do Sejmu w grudniu 2010 r. Projekt ustawy ratyfikującej jednomyślnie zaakceptowały sejmowe Komisje Edukacji, Nauki i Młodzieży oraz Spraw Zagranicznych.
Konwencję FAIR ratyfikowało już kilka krajów. Projekt zyskuje też kolejnych uczestników. Ostatnio zamiar dołączenia do tego grona zgłosiła Słowenia, deklarując wstępnie udział w wysokości 12 milionów euro. (PAP)
